OBYWATELSKIE UCHWAŁY DOTYCZĄCE KOMUNIKACJI MIEJSKIEJ ODRZUCONE

Radni starachowickiej Rady Miejskiej w trakcie lutowej sesji debatowali nad dwiema uchwałami zgłoszonymi przez Komitet Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej dotyczącymi komunikacji miejskiej. Dyskusja pełna była prawniczego żargonu, gdzie obie strony próbowały przekonać radnych do ważności przygotowanej przez siebie opinii prawnej i swoich argumentów.
e-sesja / źródło: UM Starachowice
Dzięki zebranym podpisom i poparciu społeczeństwa, Komitet „Zaangażowanie mieszkańców Starachowic w inicjatywę bezpłatnej komunikacji” poddał pod głosowanie radnych dwa projekty inicjatywy uchwałodawczej. Pierwszy projekt dotyczył uchylenia uchwały, w której radni powierzyli Zakładowi Energetyki Cieplnej zadanie prowadzenia transportu zbiorowego w Starachowicach do końca 2026 roku. Wnioskodawcy chcieli, by ZEC prowadził te usługi do końca czerwca 2024 roku. Druga z uchwał związana była ze zorganizowaniem konsultacji społecznych oraz powołaniem Komisji Dialogu Obywatelskiego celem poprawy jakości komunikacji. Oba projekty przedłożono Radzie Miejskiej, wnioskując o ich przegłosowanie.
Podczas lutowej sesji, prezes stowarzyszenia Paweł Lewkowicz podczas swojego wystąpienia próbował przekonać radnych, do przyjęcia uchwał. Jak mówił, nowe, ogłoszone postępowanie mogłoby przynieść oszczędności dla miasta, bo jak wynika z przedstawionej przez niego informacji, miejska komunikacja będzie kosztowała w 2023 roku ponad 21 milionów złotych.  Przypomniał, że jeszcze w 2020 roku prezydent miasta Marek Materek sam był zwolennikiem organizacji przetargu i wybrania firmy, której powierzono by transport publiczny.
– Prosimy, żeby się nad tą materią pochylić. Bezpłatna komunikacja była wprowadzona „ad hoc”, była kompletnie nieprzygotowana. Partykularyzm to jest pięta achillesowa miasta Starachowice. Interes osobisty, kosztem interesu ogółu. Ta słabość społeczeństwa obywatelskiego jest zauważalna. Władze lokalne tylko się z tego cieszą. Im słabsze społeczeństwo obywatelskie, tym można narzucić swoją wolę – powiedział prezes stowarzyszenia Wrażliwi Społecznie. – Wiem, że państwo już podjęli decyzje, ale ja to jestem winien osobom, które poparły inicjatywę obywatelską i przyszły na tę sesję. To moja wiara w społeczeństwo obywatelskie – dodał.
Miejska działaczka Marta Szperlich-Kosmala podkreśliła, że tylko mieszkańcy, jako pasażerowie są w stanie wypracować właściwy system komunikacji i zoptymalizować liczbę kursów do potrzeb.
– To mieszkańcy i mieszkanki Starachowic są ekspertami od swojego sposobu życia. Wiedzą, gdzie i kiedy autobusy są potrzebne, a gdzie i kiedy mogą się bez nich obejść. Mieszkańcy i mieszkanki mogą współkształtować rzeczywistość społeczną poprzez inicjowanie zmian, a taką możliwość prawną dają narzędzia partycypacji społecznej. Miasto to dynamiczna struktura. Tak samo siatka połączeń powinna być aktualizowana. Powstają nowe osiedla, inne się wyludniają, bo ludzie wyjeżdżają, powstają nowe zakłady pracy. Podpisy, które zebraliśmy w ramach Obywatelskiej Inicjatywy Uchwałodawczej, dobitne świadczą o tym, że mieszkańcy i mieszkanki Starachowic znają swoje problemy, są ich świadomi i chcą mieć wpływ. Trzeba odważyć się na tym potencjale pracować, czyli oddać mieszkańcom głos. Pozwolić im działać, stworzyć im warunki, albo przynajmniej nie przeszkadzać – powiedziała.
Projekty uchwał obywatelskich negatywnie zaopiniowali radcy prawni Urzędu Miejskiego. Jednak Piotr Maciąg, będący przedstawiciel wnioskodawców przedstawił opinię Stowarzyszenia Watchdog, która z kolei negatywnie oceniła stanowisko radców Urzędu Miasta.
– Treść opinii jest sprzeczna ze stanem prawnym. Do tej pory procedura konsultacji społecznej nie została uregulowana. Zasady i tryb konsultacji określa uchwała, w myśl której to prezydent decyduje, co ma być przedmiotem konsultacji. Powierzenie prezydentowi takiego prawa do decydowania co jest ważne a co nie, godzi w interes mieszkańców, którzy sami powinni o tym decydować – mówił.
Do obu wystąpień, a co za tym idzie opinii prawnych, odnieśli się radni.
– Dziś przed głosowaniem powinniśmy sobie postawić takie pytanie: „czy chcemy oszczędzać pieniądze mieszkańców miasta Starachowice?”. Ja będę głosował za przyjęciem tej uchwały. Do czego namawiam koleżanki i kolegów radnych po to, żeby poddać tę kwestię gospodarce rynkowej. To prezydent Marek Materek mówił kilka lat temu, że ten model, który dziś proponuje stowarzyszenie jest najlepszy – powiedział radny Sylwester Kwiecień.
– Komunikacja nadal bezpłatna tak, ale żeby kursy były dostosowane do potrzeb mieszkańców – mówił radny Dariusz Nowak. Dodał, że w jego opinii właśnie do tego zmierza inicjatywa obywatelska, by wzięto pod uwagę wnioski i prośby mieszkańców. – Każda uchwała jest kontrolowana przez wojewodę i to wojewoda sprawdza, czy jest zgodna z prawem, czy nie.
Jak tłumaczyła zastępca prezydenta Starachowic ds. gospodarczych Elżbieta Gralec, gmina nie może odejść od podjętych kroków i umów.
– Zakład Energetyki Cieplnej i Miejska Komunikacja są ujęte w projekcie dofinansowanym ze środków europejskich. Tam jest pewien model finansowy przedstawiony i na ten moment musielibyśmy przede wszystkim uzyskać zgodę dotacjo-dawcy na zmianę warunków funkcjonowania i prowadzenia projektu – powiedziała.
Zastępca prezydenta ds. społecznych Marcin Gołębiowski przedstawił wnioskodawcom propozycję prezydenta Starachowic, by przeprowadzić konsultacje, ale na podstawie regulaminu tego typu konsultacji. Zadeklarował chęć powołania Komisji Dialogu Społecznego, które będzie ciałem opinio-doradczym, i w skład której wchodzić będą zarówno przedstawiciele samorządu, jak i społeczeństwa.
– Sama idea funkcjonowania komisji dialogu obywatelskiego to jest bardzo słuszna propozycja, żeby tego typu komisja powstała. Natomiast jeśli chodzi o kompleksowe konsultacje społeczne, możemy wspólnie siąść i przygotować harmonogram dotyczący stworzenia i przeprowadzenia konsultacji społecznych – powiedział.
– W Skarżysku-Kamiennej były konsultacje i nie ma bezpłatnej komunikacji. W Starachowicach nie było konsultacji, jest bezpłatna komunikacja. Najlepszym dowodem, że bezpłatna komunikacja sprawdziła się w mieście, jest wzrost liczby mieszkańców, która korzysta z komunikacji. W styczniu 2022 roku jeździło 131 tysięcy mieszkańców, w styczniu 2023 roku, 313 tysięcy mieszkańców – dodała Elżbieta Gralec.
– Jak będzie wyglądało nasze miasto? Miasto, które odbiera nagrody za otwartość, za współpracę, a nie chce słuchać głosu obywateli, nie chce prowadzić dialogu ze stowarzyszeniami –  pytał radny Kwiecień. – Namawiam radnych do głosowania „za” organizacją konsultacji społecznych i nieignorowania podpisów złożonych pod projektem uchwały przez starachowiczan.
– Wszyscy jesteśmy za bezpłatną komunikacją. Władze miasta, radni, organizacje społeczne. Konsultacje społeczne, to bardzo dobre rozwiązanie aktywności społecznej – powiedział radny Dariusz Grunt, deklarując głosowanie za organizacją konsultacji społecznych.
– Jako radna i mieszkanka jestem za przeprowadzeniem konsultacji społecznych w każdej sprawie ważnej dla mojego miasta i jego mieszkańców. Konsultacje zarządza prezydent. Nie rozumiem, dlaczego komitet pana Lewkowicza takiego wniosku dotąd do prezydenta nie złożył. Skoro prezydent też jest za konsultacjami – stwierdziła radna Lidia Niewczas.
***
– Pacyfikujcie dalej inicjatywy obywatelskie – powiedział Paweł Lewkowicz. – Panie prezydencie,  w 2015 roku byłem pana wielkim entuzjastą. Gdzie jest ta „deklaracja słupska”? Był pan wielkim zwolennikiem deliberacji, konsultacji, aktywizacji obywatelskiej. Pan był wtedy „diamentem”. To jest teraz spopielone. Widzi pan, co tutaj się dzieje? Ja z moimi inicjatorami jakoś sobie radę damy. Panu z tym wielkim ruchem, gdy dalej będzie pacyfikował inicjatywy obywatelskie, nie wróżę sukcesu.
– Musimy postępować w granicach obowiązującego prawa, dlatego to rozwiązanie, które mój zastępca zaproponował, wydaje się najsensowniejsze. My uznajemy, że wykonaliście kapitalną pracę społeczną. Zebraliście podpisy. Uważamy, że wykonaliście fajny ruch. Powiedzieliście, czego potrzebujecie. Z naszej strony padła jasna i oczywista deklaracja. My taką komisję dialogu społecznego powołamy. Tylko musimy postępować w granicach obowiązującego prawa. Przedstawiony projekt uchwały nie jest zgodny z obowiązującymi przepisami i tylko dlatego radni mają problem z tym, żeby zagłosować „za” przyjęciem uchwały, o której wiedzą, że jest niezgodna z przepisami – odpowiedział prezydent Starachowic Marek Materek.
***
W głosowaniach radni nie poparli projektów zgłoszonych przez Komitet. Za przyjęciem uchwały w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych głosowało trzech radnych: Sylwester Kwiecień, Dariusz Nowak i Dariusz Grunt, od głosu wstrzymał się Rafał Lipiec, Dariusz Lipiec nie oddał głosu, a 16 radnych było przeciw. Za przyjęciem uchwały dotyczącej miejskiego przewoźnika głosowali radni Sylwester Kwiecień i Dariusz Nowak, wstrzymali się od głosu: Dariusz Grunt i Rafał Lipiec, pozostali radni byli przeciw.
Prezes Stowarzyszenia Wrażliwi Społecznie Paweł Lewkowicz / fot. Gazeta Starachowicka
od prawej: zastępca prezydenta ds. gospodarczych Elżbieta Gralec, obok zastępca prezydenta ds. społecznych Marcin Gołębiowski / fot. Gazeta Starachowicka