Modernizacja szpitala w Starachowicach: tylko 3 z 6 budynków

Gazeta Starachowicka przygląda się bliżej inwestycji, która miała na celu poprawę efektywności energetycznej budynków Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Starachowicach. Projekt, hucznie zapowiadany za pośrednictwem mediów w grudniu 2022 roku przez władze powiatu starachowickiego i  Zarząd Województwa Świętokrzyskiego, miał na celu poprawę wskaźników zapotrzebowania na ciepło i obniżenie kosztów energii szpitala zgodnie z wymogami WT 2021(Warunkami Technicznymi 2021). W tym miejscu należy przypomnieć , iż prace koncepcyjne oraz rozmowy z Urzędem Marszałkowskim co do sposobu finansowania tego zadania trwały już od 2020 r. Wówczas służby techniczne szpitala kończyły udany projekt termomodernizacji PZOZ , czyli wymianę stolarki okiennej, ocieplenia budynków itd. Bardzo dobrym pomysłem było „pójście za ciosem” i wykonanie prac poprawiających efektywność energetyczną wszystkich budynków Szpitala w w szczególności budynku A, czyli bloku łóżkowego.
Służby techniczne PZOZ stanęły na wysokości zadania!

Projekt zakładał modernizację energetyczną 6 budynków szpitalnych (czyli całego szpitala), w tym m.in.: wymianę instalacji centralnego ogrzewania, montaż powietrznych pomp ciepła, wymianę oświetlenia na energooszczędne LED wewnątrz i na zewnątrz budynków, wymianę stolarki drzwiowej zewnętrznej oraz instalację paneli fotowoltaicznych. Inwestycja miała być finansowana z funduszy unijnych w ramach programu REACT-EU, który wspiera działania na rzecz ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19.
Uroczyste zapowiedzi…

Fakt podpisania umowy stał się bardzo medialnym wydarzeniem dla lokalnych samorządowców. Uczestniczyli w nim, m.in. ówczesny marszałek województwa Andrzej Bętkowski, były przewodniczący Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego Andrzej Pruś, poseł na Sejm Agata Wojtyszek, były wicestarosta starachowicki Dariusz Dąbrowski, Jacek Sułek, dyrektor Departamentu Inwestycji i Rozwoju Urzędu Marszałkowskiego oraz zastępca dyrektora, obecnie dyrektor naczelny PZOZ w Starachowicach Jacek Walkowski, który podpisywał w/w umowę. Projekt opiewał na kwotę 13 mln 929 tys. zł i dotyczył modernizacji energetycznej 6 budynków (dane Urzędu Marszałkowskiego). W wyniku prac, które miały być przeprowadzone w starachowickiej placówce, szacowano oszczędności w zużyciu energii cieplnej w wielkości 10 403,94GJ/rok, oraz zużyciu energii elektrycznej na poziomie 327,84MWh/ rok. Ponadto szacowano roczny spadek emisji gazów cieplarnianych w wielkości 1334,51 tony równoważnika CO2/rok. Inwestycja miała się zakończyć w grudniu 2023r.

A jak wyszło w praktyce?
Jak wynika ze „Sprawozdania z wykonania w okresie styczeń-czerwiec 2024 roku Programu Naprawczego Powiatowego Zakładu Opieki Zdrowotnej na lata 2023-2025”, podpisanego przez dyrektora szpitala Jacka Walkowskiego, inwestycja została zakończona w grudniu 2023 roku i jest to jedyna rzecz która się pokrywa z pierwotnymi założeniami. Dalej niestety nic się nie zgadza i mówiąc kolokwialnie „nie trzyma się kupy”. A dlaczego? Ponieważ modernizacja objęła jedynie trzy budynki z sześciu planowanych, czyli budynek D (administrację i poradnie), budynek B (laboratorium, pracownię RTG, rehabilitację, aptekę, centralną sterylizatornię, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii (OAiIT), rezonans magnetyczny) oraz budynek F (tzw, łącznik).
Całkowita wartość projektu wyniosła 13 513 305,67 zł, z czego 2 115 503,50 zł stanowił wkład własny szpitala, a pozostała kwota pochodziła z funduszy unijnych. W ramach inwestycji wymieniono 3 617 opraw oświetleniowych na energooszczędne LED, zamontowano instalację fotowoltaiczną składającą się z 108 paneli o mocy 460 W, montażu pompy ciepła powietrze-woda, co pozwoliło zaoszczędzić energii elektrycznej w wielkości 158,32 MWh/rok . Ponadto inwestycja w zakresie wymiany części ciepłowniczej dała zmniejszenie zużycia energii cieplnej o około 5487,01 GJ/rok i zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 631,27 tony równoważnika CO2/rok. Informacje te, podajemy zgodnie z „Sprawozdaniem z wykonania Programu Naprawczego PZOZ za okres styczeń-czerwiec 2024r.” podpisanym przez dyrektora Walkowskiego.

Kluczowa nieścisłość – dlaczego nie blok łóżkowy?
Największą kontrowersją pozostaje fakt, że inwestycja, która miała objąć sześć budynków, finalnie została zrealizowana jedynie w trzech, pomijając m.in. budynek A – blok łóżkowy, gdzie nieprzerwanie, 24 godziny na dobę, pracują oddziały szpitalne oraz kluczowe urządzenia medyczne. To właśnie ten budynek generuje największe zużycie energii, więc wydawałoby się logiczne, że modernizacja powinna objąć przede wszystkim blok łóżkowy.
Dlaczego więc to budynki administracyjne, o mniejszym znaczeniu energetycznym, jak np. łącznik, zostały objęte inwestycją?
Nasuwa się pytanie : Dlaczego w inwestycji pominięto blok łóżkowy i kto podjął taką decyzję?
Właśnie takiej treści, było jedno z pytań które zadaliśmy dyrekcji PZOZ Starachowice. A oto odpowiedź, którą podpisał dyrektor Walkowski – Wniosek o dofinansowanie inwestycji został złożony w listopadzie 2020 roku. Podpisanie umowy oraz realizacja inwestycji nastąpiła w 2023 roku. Z uwagi na zmianę cen usług i materiałów, kwota wnioskowanego dofinansowania pokryła jedynie część planowanego pierwotnie zadania. Wyboru dokonano pod kątem optymalnego wykorzystania finansowania, możliwości i warunków technicznych oraz ograniczonego terminu realizacji inwestycji. No cóż odpowiedź dyrektora można skwitować określeniem „papier jest cierpliwy”. Czyżby w styczniu 2023r. podpisując umowę z Urzędem Marszałkowskim dyrektor szpitala nie wiedział o wzroście cen towarów i usług? – przecież pełnił już obowiązki dyrektora, a wcześniej zastępcy dyrektora szpitala w Starachowicach. Zabawnym stają się więc sformułowania zawarte w sprawozdaniu o realizacji planu naprawczego za I półrocze 2024 (strona 19 i 20) cyt: Efekty ekonomiczne są już odczuwalne od stycznia 2024 roku. Lub cyt: Dodatkowe efekty ekonomiczne są notowane od stycznia 2024r. Czyżby dyrektor miał na myśli planowany wzrost kosztów energii cieplnej PZOZ o ponad 1,2 mln zł w 2024r.? To są te efekty modernizacji energetycznej szpitala? Bo jak dobrze pamiętamy spółka ZEC dostarczająca ciepło do Szpitala nie podnosiła w 2024r. taryfy, ani żadnych innych opłat.

Zakulisowe informacje o przygotowaniach do inwestycji
Nasza redakcja uzyskała informacje od osób pracujących przy projekcie (nazwiska do wiadomości redakcji), które rzucają nowe światło na okoliczności realizacji inwestycji. Według naszych źródeł, Program Funkcjonalno-Użytkowy był gotowy już w październiku 2020 roku, co umożliwiło składanie zamówień na dokumentację projektową.
Pierwszy przetarg pod nazwą „Poprawa efektywności energetycznej w budynkach PZOZ w Starachowicach” w ramach „Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020” na dokumentację projektową dla budynków A, B, C, D, E i F, zgodnie z Programem Funkcjonalno-Użytkowym ogłoszono dopiero w listopadzie 2022 roku. Ostatecznie, w styczniu 2023 roku, wyłoniono wykonawcę z ofertą o wartości 437 880 zł. Zgodnie z ogłoszeniem o zamówieniu, wykonawca miał 120 dni na sporządzenie dokumentacji, co oznaczało, że powinna ona zostać przedstawiona najpóźniej w maju 2023 roku dla wszystkich 6 budynków Szpitala.
Niestety dopiero w lipcu 2023 roku ogłoszono główny przetarg na wykonanie robót budowlanych ale tylko dla 3 budynków. Początkowo wybrano ofertę konsorcjum firm AGNES i MAGBUD, jednak została ona odrzucona z powodu niespełnienia warunków przetargowych. Ostatecznie, 17 sierpnia 2023 roku, wybrano firmę Brotherm z Krakowa, która złożyła ofertę na kwotę 12 921 606,66 zł.
Pojawia się pytanie, skąd wynikała zwłoka przekraczająca dwa miesiące w przygotowaniu dokumentacji? Być może, gdyby ten proces przebiegł szybciej, udałoby się zrealizować większy zakres prac, co mogłoby przełożyć się na większe oszczędności w przyszłości?
Projekt, za który zapłacono 437 880 zł, zakładał modernizację sześciu budynków, w tym największego – bloku łóżkowego. Na chwilę obecną zrealizowano jedynie prace termomodernizacyjne w dwóch mniejszych budynkach oraz w łączniku pomiędzy nimi.

Podsumowując
Od 2020 trwały rozmowy z Urzędem Marszałkowski w kwestii pozyskania środków na tę inwestycję. Dział Pozyskiwania Funduszy Zewnętrznych stanął na wysokości zadania i bardzo szybko znalazł projekt dostosowany do potrzeb szpitala. Z uzyskanych informacji wiemy, że szukano projektu, który pozwoliłby na wymianę rur poziomych, które były i są w fatalnym stanie technicznym ze względu na korozję, a doprowadzają one ciepłą wodę użytkową, głównie w budynku A, C i B (czyli bloku łóżkowym, budynku w którym mieści się Szpitalny Oddział Ratunkowy oraz budynku w którym znajdują się wszystkie najważniejsze pracownie oraz oddział OAiIT). W trakcie tych rozmów z Urzędem Marszałkowskim udało się ustalić, że będą środki na pełną modernizację energetyczną szpitala czyli na 6 obiektów. Niestety w międzyczasie jak pamiętamy w starachowickim szpitalu wiele się wydarzyło, wybuchła między innymi tak zwana „afera kadrowa”, którą
„wykrył ”prezydent Marek Materek. Ze stanowiska odszedł starosta starachowicki, a w szpitalu trwał prawdziwy „rollercoaster” z udziałem dyrektorów. W krótkim czasie, jak pamiętamy, przewinęło się trzech dyrektorów naczelnych. Niektórzy pełnili funkcję tylko przez chwilę, inni po kilku miesiącach odchodzili z hukiem, tłumacząc to próbami „ręcznego sterowania”. Niestety, jak mówi przysłowie, „ryba psuje się od głowy”. Prawdopodobnie wszystkie te czynniki miały wpływ, na tę inwestycję. Szkoda tylko straconej szansy dla szpitala oraz ogromnej pracy ludzi na prawdę kompetentnych i mądrych, których nigdy w naszym Szpitalu nie brakowało. I może dlatego zakończymy ten tekst optymistycznym akcentem i posłużymy się cytatem pisarza Roberta H. Schullera „Lepiej zrobić coś niedoskonale, niż nie zrobić nic perfekcyjnie.”

Katarzyna Ofman,
Jarosław Łyczkowski