Zarząd Stowarzyszenia Wrażliwi Społecznie złożył do Rady Miejskiej w Starachowicach wniosek o przyjęcie w drodze uchwały tzw. usług sąsiedzkich, które byłyby dostępne dla potrzebujących seniorów w mieście.
Na zdjęciu (od lewej): Barbara Głowacka-Lewkowicz, Paweł Lewkowicz, Iwana Jaśkiewicz / fot. Anna Ząbecka – Gazeta Starachowicka
Podczas czwartkowej (8 lutego br.) konferencji prasowej stowarzyszenie przedstawiło pomysł na zwiększenie oferty wsparcia usług społecznych dla osób wykluczonych, zwłaszcza seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Wniosek zreferował prezes Wrażliwych Społecznie Paweł Lewkowicz, natomiast członkini stowarzyszenia Iwona Jaśkiewicz przedstawiła potrzebę wprowadzenia usług sąsiedzkich w mieście, jako przykład podając samotnych, często już niesamodzielnych seniorów.
– 1/3 osób w naszym mieście to seniorzy wymagający wsparcia. Realizowane obecnie usługi są często niewystarczające – podkreślił Paweł Lewkowicz. – Teraz gminy mają możliwość uzyskania wsparcia na ten cel, tj. 800 zł miesięcznie na świadczeniobiorcę. Dotyczy to osób, które nie mają mentalności, ale też motywacji, by prosić o pomoc. Są wokół nas osoby wycofane, którym trzeba pomóc i trzeba do tych osób dotrzeć. Nie samymi tańcami senior żyje.
Prezes stowarzyszenia mówił, że w Starachowicach podobnie jak w całym kraju występuje niedobór kadry opiekuńczej, przybywa osób w wieku poprodukcyjnym, dlatego usługi sąsiedzkie typu opieka higieniczno-sanitarna, zapewnienie kontaktu z otoczeniem są bardzo potrzebna.
– Gminy na uruchomienie usług sąsiedzkich mogą otrzymać wsparcie z programu korpus wsparcia seniorów, gdzie w module I udział gminy jest 20% kosztów usługi, oszacowany na ok. 800 zł brutto miesięcznie. W grudniu ub.r. zwróciliśmy się z wnioskiem do Minister ds. polityki senioralnej Marzeny Okły-Drewnowicz o wydanie  zaleceń i  zajęcie stanowiska w zakresie uruchomienia usług sąsiedzkich dla osób w wieku 65+ świadczonych przez osoby  zamieszkujące w bliskim sąsiedztwie osoby uprawnionej – dodał.
– Ludzie są często zamknięci w domu i w sobie, często w depresji i bez rodziny, która wyjechała za pracą zagranicę. To są ludzie, którzy się nie poskarżą – zauważyła Iwona Jaśkiewicz. – Czasem potrzeba zrobić zakupy, pobyć, porozmawiać, by to nie były wybrane pojedyncze osoby, ale ludzka inicjatywa pomocy.
Paweł Lewkowicz dodał, że dla stowarzyszenia Wrażliwi Społecznie kluczowe jest, by w Starachowicach usługi sąsiedzkie nie były tylko z nazwy dla wąskiej grupy osób, tylko dla większej ilości osób naprawdę potrzebujących. Osobą, która pomagałaby w ramach umowy zlecenia i otrzymywała za to wynagrodzenie, mogłaby być osoba spoza rodziny.
„Wnioskodawca wnosi o zorganizowanie w mieście Starachowice usług sąsiedzkich, decydując w drodze uchwały rady, jak świadczone będą usługi sąsiedzkie, dodatkowo poszerzając katalogu osób uprawnionych do otrzymania usług sąsiedzkich, gdy rodzina nie będzie w stanie zaoferować określonego wsparcia oraz zabezpieczenie odpowiedniego finansowania usług sąsiedzkich z budżetu miasta – czytamy we wniosku. – Intencją ustawodawcy w zakresie wprowadzenia w lipcu 2023r. nowelizacją ustawy o pomocy społecznej usług sąsiedzkich była i wciąż jest niewystarczająca oferta usługowa, ograniczenie kadry opiekuńczej i progres osób w wieku pow. 60 rż. W Starachowicach powyższe czynnik również są dominujące, stąd potrzeba wdrożenia usług sąsiedzkich. Na gminie jako organizatorze usług sąsiedzkich będzie spoczywało ustalenie w drodze uchwały zasad świadczenia usług sąsiedzkich oraz ich finansowanie. Gmina również określi, kto będzie mógł zapewnić pomoc (poza wymogami ustawowymi) szczególnie w aspekcie szkolenia z zakresu udzielania pierwszej pomocy, formy współpracy z opiekunami (np. umowa zlecenie) itp. Argumentów za uruchomieniem usług sąsiedzkich jest wiele. Seniorów dotyka alienacja, owdowienie, doznają syndromu opuszczonego gniazda (wyjazd dzieci do innej miejscowości aniżeli zamieszkały rodzic), posiadają wielochorobowość i są w zdecydowanej większości niepełnosprawni ze względu na stan zdrowia. Co więcej, starość jest wprost proporcjonalna do utraty umiejętności społecznych. Następuje zwiększenie udziału seniorów w ogólnej populacji, gdzie w Starachowicach ich udział przewyższa 30% ogółu mieszkańców wg stanu na 31.12.2023 r. Powyższe wino obligować do zliberalizowania usług sąsiedzkich wobec seniorów w sytuacji gdy mają zstępnych, ale z powodu niezapewnienia przez najbliższych pomocy na odpowiednim poziomie, będą wymagać wsparcia usługami sąsiedzkimi. Niniejsze jest jednym z pryncypialnych celów Unii Europejskiej w kierunku rozwoju świadczeń usług społecznych w środowisku lokalnym, jako element strategii deinstytucjonalnej. Gminy, które zorganizują usługi opiekuńcze, będą mogły uzyskać dodatkowe środki finansowe na realizację wyżej wymienionych usług w ramach programu Korpus Wsparcia Seniorów”.
***
Do tematu konferencji odniósł się Urząd Miejski w Starachowicach.
–  Usługi sąsiedzkie są nową formą świadczenia pomocy społecznej, która została wprowadzona na mocy nowelizacji ustawy o pomocy społecznej od dnia 01.11.2023 r. Usługi sąsiedzkie jako formy usług opiekuńczych jest nową możliwością gmin, wprowadzenie tej formy podyktowane było niedostosowaniem oferty usługowej do obecnych potrzeb oraz ograniczeniem zasobów kadry opiekuńczej w wielu gminach. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej usługi sąsiedzkie są formą wsparcia świadczoną przez osoby blisko mieszkające, które wynagradzane są w formie pieniężnej przez gminę.
Gmina Starachowice złożyła w grudniu 2023 roku wniosek projektowy do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego, w związku z naborem o dofinansowanie projektów ze środków programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Świętokrzyskiego 2021-2027 Priorytet 9. Usługi społeczne i zdrowotne nr: FESW.09.04-IZ.00-001/23, w którym jednym zadań jest realizacja bezpłatnych usług sąsiedzkich. Obecnie oczekujemy na wyniki oceny złożonego wniosku. Usługi te zostały wprowadzone do tego projektu po przeprowadzonej diagnozie wśród podopiecznych CUS w zakresie potrzeby świadczenia tych usług w formie bezpłatnej.
W przypadku nieuzyskania środków w ramach ww. konkursu Prezydent Miasta Starachowice złoży wniosek o podjęcie uchwały na sesję Rady Miejskiej, w której określi szczegółowe warunki przyznawania usług sąsiedzkich, wymiar i zakres usług sąsiedzkich oraz sposób rozliczania wykonywania takich usług. W przypadku przyznawania usług sąsiedzkich na podstawie uchwały, będą one przyznawane decyzją administracyjną określającą wymiar i odpłatność za te usługi, po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego, tak jak odbywa się to w przypadku pozostałych usług opiekuńczych i specjalistycznych.
Jednocześnie podkreślamy, iż usługi opiekuńcze świadczone przez opiekunki zatrudnione w CUS, a także przez podmiot zewnętrzny zaspokajają potrzeby osób, które tego wymagają. Istnieje możliwość zwiększenia ilości godzin w każdym przypadku tego wymagającym. Gmina Starachowice nie mierzy się z problemem braku opiekunek, wiele osób poszukuje pracy w tym zakresie, dlatego też usługi sąsiedzkie nie będą w tym przypadku odpowiedzią na ograniczenie zasobów kadry opiekuńczej – informuje rzecznik prasowy starachowickiego magistratu, Leszek Kowalski.